درمان خارش پوست بدن
خارش پوست احساس آزار دهنده‌ای است که باعث وسوسه فرد برای خراشیدن و خاراندن پوست می‌شود. ممکن است مشکل، ساده به نطر برسد ولی احتمال وجود بیماری‌های زمینه‌ای که باعث ایجاد احساس خارش در پوست می‌شود بسیار زیاد است. خارش پوست می‌تواند به دلیل جوش یا بیماری‌های پوستی مثل التهاب‌های پوستی یا پسوریازیس به وجود بیاید.
بیماری‌های دیگر نیز ممکن است علائمی نظیر خارش پوست داشته باشند. در برخی موارد خارش پوست طبیعی بوده و در برخی دیگر موارد همراه با علائم دیگری مثل زبری، قرمزی، برآمدگی و تاول است. شناسایی بیماری‌های زمینه‌ای که باعث ایجاد احساس خارش در پوست می‌شود بسیار مهم است. با شناخت و درمان این بیماری‌ها می‌توان از برطرف شدن همیشگی خارش لذت برد. راه‌های مختلفی برای درمان خارش پوست وجود دارد که عبارتند از استفاده از پمادها، داروها و نور درمانی.
نشانه‌ها و علائم خارش پوست
خارش پوست می‌تواند قسمت‌های کوچکی از بدن نظیر دست‌ها یا پاها را تحت تأثیر قرار دهد. البته در برخی موارد ممکن است کل بدن در گیر خارش پوست شود. خارش پوست ممکن است بدون ایجاد تغییر در پوست اتفاق بیفتد و یا همراه با تغییرات زیر باشد:
- قرمزی پوست
- لک، برآمدگی و تاول
- خشکی پوست
- بثورات پوست
ممکن است خارش با شدت شروع شده و برای مدت زمان زیادی در بدن باقی بماند. باید توجه داشته باشید هر چه پوست را بیشتر خراشیده و بخارانید، خارش آن بیشتر خواهد شد. کنترل خراشیدن پوست در هنگامی که پوست به خارش می افتد بسیار دشوار است.
علل احساس خارش در پوست
خارش پوست ممکن است تمام یا قسمت محدودی از بدن را در بر بگیرد. علل متعدد و متفاوتی باعث ایجاد احساس خارش در پوست می‌شود. خارش پوست ممکن است به دلیل ابتلا به بیماری‌های بسیار جدی نظیر نارسایی کلیه یا دیابت (که زیاد شایع نیست) به وجود آمده باشد و می‌تواند از بیماری‌ها و وضعیت‌های ساده‌تری مثل خشکی پوست یا گزش حشرات (خیلی شایع است) ایجاد شده باشد.
بیماری‌های پوستی
بسیاری از بیماری‌های پوستی که شایع هم هستند باعث ایجاد احساس خارش پوست می‌شوند. برخی از این بیماری‌ها که ممکن است در هر ناحیه‌ای از بدن دیده شوند عبارتند از:
- التهاب‌های پوستی یا درماتیت
- بیماری پوستی اگزما
- بیماری پوستی پسوریازیس
- کهیر درماتوگرافی
- خشکی پوست
- آسیب‌های ناشی از آفتاب سوختگی
- بیماری‌های کلیوی
- بیماری‌های کبدی
- حاملگی
عفونت‌هایی که باعث ایجاد احساس خارش می‌شوند عبارتند از:
- آبله مرغان
- سرخک
- خارش‌های قارچی
- انگل‌ها و کرم‌ها مثل ساس
- بیماری پوستی گال
- کهیر پوستی
تشخیص
پزشک از شما در مورد علائم بیماری سئوالاتی می‌پرسد. همچنین وی از شما خواهد پرسید که آیا اخیراً از غذا، کرم یا لوازم آرایشی جدیدی استفاده کرده‌اید. وی همچنین در مورد مسافرت‌های اخیر شما یا انسان‌ها و حیوانات اطرافتان که بیماری یا خارش پوست احتمالی داشته‌اند اطلاعاتی گرفته و پوست و گره‌های لنفاوی شما را معاینه می‌کند. پزشک ممکن است از شما بخواهد تا برای مشخص شدن عفونت‌های احتمالی و یا علل دیگر خارش پوست آزمایش خون داده و یا از پوست خود نمونه برداری کنید.
چه موقع برای درمان خارش پوست باید به متخصص پوست مراجعه کرد؟
در صورت بروز عوامل زیر به متخصص پوست مراجعه کنید:
- اگر خارش پوست شما دو هفته یا بیشتر به طول انجامید و با درمان‌های خانگی بهبود نیافت
- اگر به حدی خارش پوست جدی شد که فعالیت‌های روزانه شما را مختل کرد
- اگر خارش پوست به تمام بدن سرایت کرد
- اگر با علائم دیگر نظیر احساس خستگی، تغییر در تناوب دفع ادرار و مدفوع، کاهش وزن ناگهانی، تب و قرمزی پوست همراه شد
همچنین در صورتی که علائم دیگری که در اینجا ذکر نشده مشاهده کردید با پزشک تماس بگیرید.
بعضی وقت‌های برای والدین شناسایی دلیل خارش پوست کودکان کار ساده‌ای است. با نگاه دقیق به پوست و شناسایی هر گونه گزش، بثورات پوستی، پوست خشک و یا التهاب می‌توان به دلیل خارش پوست پی برد. غالباً علت خارش پوست کاملاً مشخص است مثل اثر گزش پشه.
اگر دلیل مشخصی برای احساس خارش پیدا نکردید یا خارش پوست شما عود کرد، احساس خارش تمام بدن شما را فرا گرفت، یا کهیر پوستی شما دوباره عود کرد هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. احساس خارش غیر منتظره ممکن است نشانه ابتلا به بیماری‌های جدی باشد.
درمان خارش پوست
درمان به علت ایجاد احساس خارش بستگی دارد. اگر شما به بیماری‌هایی که باعث خارش پوست می‌شوند مبتلا هستید باید در درمان آن بیماری بکوشید. روش‌های درمانی برای خارش پوست عبارتند از:
درمان‌های موضعی خارش پوست
مانند کرم‌های پوست، کرم‌های استروئیدی یا کرم‌های ضد خارش
دارو برای درمان خارش پوست
داروها باعث کاهش التهاب و خارش می‌شوند. استفاده از داروهای زیر غالباً موجب خارش و بثورات پوستی می‌شود:
- داروهای ضد قارچ
- آنتی بیوتیک ها (به ویژه آنتی بیوتیک ها با پایه سولفا)
- داروهای مخدر تسکین دهنده درد
- داروهای ضد تشنج
عکس برداری یا نور درمانی هم به کاهش خارش پوست کمک می‌کند.
درمان‌های خانگی برای رفع خارش پوست
برای خارش‌های پوستی که از بین نمی‌روند یا شدید هستند به پزشک مراجعه کنید.
در این فاصله شما می‌توانید با انجام مراحل زیر خارش پوست خود را کنترل کنید:
- محل خارش را نخراشید. ناخن‌های خود را کوتاه نگه دارید تا در هنگام خاراندن پوست باعث ایجاد آسیب و زخم نشود. اعضای خانواده و دوستان می‌توانند با صدا کردن شما مانع از خراشیدن پوست توسط شما شوند.
- در هنگام خواب از لباس خنک، سبک و گشاد استفاده کنید. از پوشیدن لباس‌های زبر و پشمی در محل خارش پوست خودداری کنید.
- با آب ولرم حمام کنید. از صابون به مقدار کم استفاده کرده و سریع آن را از روی پوست خود بشوئید. سعی کنید از بلغور جو دوسر و نشاسته ذرت برای تسکین محل خارش استفاده کنید.
- از یک لوسیون خنک کننده و نرم کننده پوست پس از استحمام استفاده کنید.
- از مرطوب کننده‌های پوست استفاده کنید به خصوص در ماه‌های خشک زمستان. خشکی پوست یکی از شایع‌ترین علل خارش پوست است.
- از کمپرس سرد بر روی محل خارش پوست استفاده کنید.
- از قرار گرفتن در معرض گرما و رطوبت زیاد خودداری کنید.
- در روز فعال باشید تا ذهن شما از خارش پوست منحرف شده و به اندازه کافی خسته شوید که شب به راحتی بخوابید.
- از آنتی هیستامین‌های خوراکی که نیاز به نسخه پزشک ندارند استفاده کنید. به عوارض جانبی احتمالی این داروها مثل خواب آلودگی دقت کنید.
- از کرم‌های هیدروکورتیزون که نیاز به نسخه پزشک ندارند در محل خارش پوست استفاده کنید.
